روزنامه دنیای اقتصاد؛
ایران می‌خواهد موضوع عضویت ناظر در اوراسیا را بررسی کند. همزمان با آغاز مذاکره برای موافقت‌نامه تجارت آزاد با اوراسیا، بحث عضو ناظر بودن ایران در این اتحادیه نیز در جلسه هیات دولت تصویب شده است. در حالی این موضوع به‌عنوان یکی از خبرهای مهم در بخش تجارت خارجی مطرح شده که نگاهی به گذشته نشان می‌دهد ایران سال‌هاست به‌عنوان عضو ناظر در WTO نیز حضور دارد. زمانی که کشورها خواستار عضویت در WTO هستند، پس از پذیرش اولیه به‌عنوان عضو ناظر در سازمان حاضر می‌شوند. چنانچه ساز‌و‌کار اتحادیه اوراسیا نیز مانند سازمان تجارت جهانی باشد، عضویت ناظر بودن به معنای گام نخست برای پیوستن به اتحادیه اوراسیا محسوب می‌شود.
اما تجربه ایران در WTO تجربه موفقی نبوده و همچنان برای به عضویت درآمدن در این سازمان، به جز مخالفت‌هایی که از سوی کشورهای عضو این سازمان وجود دارد، از سوی ایران به خصوص در بحث تعرفه‌ها آمادگی لازم دیده نمی‌شود. حال به نظر می‌رسد در مذاکرات و بررسی‌هایی که قرار است در خصوص عضو ناظر بودن ایران در اتحادیه اوراسیا انجام شود، باید به مباحثی مهم و ساختاری در نظام تجاری پرداخته شود. البته کارشناسان عنوان می‌کنند عضو ناظر بودن تنها امکان دسترسی به اطلاعات و مذاکره برای تعامل را افزایش می‌دهد.
در عین حال مجوز مذاکرات برای تبدیل موافقت‌نامه تجارت ترجیحی فی‌مابین به موافقت‌نامه تجارت آزاد در ۱۱ دسامبر (مطابق با ۲۱ آذرماه) نیز صادر شده است. موافقت‌نامه تجارت ترجیحی تمرینی برای رسیدن به موافقت‌نامه تجارت آزاد بود. اما کارشناسان بر این باورند که ایران شرایط لازم را برای حضور در چنین موافقت‌نامه‌ای ندارد. چراکه از یک سو فشار تحریم‌ها، مشکلات در جابه‌جایی پول و ممنوعیت خرید و فروش یک سری کالاها و از سوی دیگر سیاست‌های داخلی و ممنوع و محدود کردن گاه و بی‌گاه تجارت برخی از کالاها شرایط را برای طرف‌های تجاری ایران غیرقابل پیش‌بینی کرده و تجارت کشور را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.
البته برای فهرست کالاهایی که یکی از بخش‌های مهم مذاکرات انعقاد موافقت‌نامه تجارت آزاد است نیز جلساتی تشکیل شده که بر اساس آن قرار است دستگاه‌های ذی‌ربط لیست اعلام شده را مورد بازنگری قرار دهند و براساس حساسیت، اولویت‌بندی کنند. موضوع کالاهایی که قرار است مشمول تخفیف تعرفه یا تعرفه صفر شوند، یکی از اساسی‌ترین چالش‌های موجود در موافقت‌نامه‌های تجارت آزاد است. این موضوع در ایران همواره مشکل‌ساز بوده است. تجربه تجارت ترجیحی با ترکیه نمونه‌ای از اختلاف‌نظر در خصوص لیست کالاهای اعلام شده در موافقت‌نامه‌های این چنینی است. کارشناسان بر این باورند که فعالان اقتصادی ایرانی آمادگی لازم برای چنین رویدادی را ندارند. چراکه تمرین درستی در این باره نداشته‌اند.
به هر حال آخرین آمار منتشر شده از تجارت ایران و اتحادیه اوراسیا بیانگر آن است که ارزش تجارت کالایی بدون احتساب نفت خام ایران با کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا طی ۱۱ ماه نخست ۱۳۹۹، حدود ۹/ ۱ میلیارد دلار بوده که نزدیک به ۳ درصد از کل ارزش تجارت ایران طی ۱۱ ماهه ۱۳۹۹ را تشکیل می‌دهد و نسبت به مدت زمان مشابه سال ۱۳۹۸، حدود ۴/ ۹ درصد کاهش یافته است. طی ۱۱ ماهه نخست ۱۳۹۹، حدود ۴/ ۲ میلیون تن کالا بدون احتساب نفت خام به ارزش ۹۳۳ میلیون دلار (۳ درصد از کل ارزش صادرات کالایی) به کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال ۱۳۹۸، به لحاظ وزنی و ارزشی به ترتیب با کاهش ۱۷ درصدی و ۴ درصدی همراه بوده است. واردات کالایی ایران نیز طی مدت مذکور از کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا حدود ۹/ ۲ میلیون تن به ارزش یک میلیارد دلار بوده (۳ درصد از کل ارزش واردات کالایی) که نسبت به ۱۱ ماهه ۱۳۹۸ به لحاظ وزنی افزایش یک درصدی را تجربه کرده و به لحاظ ارزشی حدود ۱۴ درصد کاهش یافته است. در این گزارش لیست مهم‌ترین اقلام صادراتی و وارداتی در تجارت با اوراسیا نیز به صورت جدول اعلام شده است.
ادامه خبر…
سرعت‌گیرهای تجارت آزاد با اوراسیا
مطالب مرتبط
ثبت ديدگاه